Γράφει ο Ασβεστάς Αναστάσιος
Η συμπερίληψη των ατόμων με Δ.Α.Φ. επιτυγχάνεται μόνο με το ένα τρίτο των συναντήσεων σχεδιασμού και υλοποίησης προγραμμάτων μετάβασης (Mazefsky & White, 2014). Παρόλο λοιπόν που ο αυτοπροσδιορισμός εμφανίζεται να συνδέεται με το επίπεδο της ποιότητας της ζωής και των ατόμων με Δ.Α.Φ (White, Flanagan & Nadig, 2018) επισημαίνεται και από τους γονείς τους ότι δεν αποτελεί συχνά στόχο των προγραμμάτων παρέμβασης και υποστήριξης των μαθητών (Carter, Lane, Cooney, Weir, Moss & Machalicek, 2013).
Κρίνεται απαραίτητο να διασαφηνιστεί ότι το άτομο θεωρείται ότι χαρακτηρίζεται από αυτοπροσδιορισμό όταν «ενεργεί σαν να είναι ο κύριος αιτιώδης παράγοντας της ζωής του, κάνει επιλογές και παίρνει αποφάσεις που σχετίζονται με την ποιότητα της ζωής του χωρίς την επίδραση εξωτερικής ψυχολογικής πίεσης ή άλλης μορφής παρέμβαση από άλλους» (Wehmeyer, 1996, σελ. 24). Αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να ζητήσει τη βοήθεια ή και τη συνηγορία άλλων (Shogren & Plotner, 2012), αρκεί να το κάνει με δική του επιλογή. Αναφορικά με την ποιότητα της ζωής αναφερόμαστε σε ένα εννοιολογικό δόμημα που αντανακλά τις επιθυμίες του ατόμου για τις καταστάσεις της ζωής του σε σχέση με οκτώ στοιχειώδεις διαστάσεις της ζωής του (Schalock, 1999). Σχετικά προγράμματα παρέμβασης καταδεικνύουν ότι η προαγωγή του αυτοπροσδιορισμού είναι εφικτή (Ασβεστάς, 2010) και συνδέεται με την ποιότητα της ζωής για άτομα με νοητι- κές ανεπάρκειες (Ασβεστάς, 2013), αλλά και για τα άτομα με Δ.Α.Φ. (White, Flanagan & Nadig, 2018).
Ιδιαίτερα σημαντική και η υποστήριξη στο σχεδιασμό της σταδιοδρομίας του ατόμου από κατάλληλα καταρτισμένους συμβούλους σταδιοδρομίας, οι οποίοι λαμβάνουν υπόψιν τους τους ατομικούς παράγοντες του μαθητή με Δ.Α.Φ. για την σύνταξη του επαγγελματικού προφίλ του, με τη χρήση σχετικών Εργαλείων για Συμβουλευτική Σταδιοδρομίας ή/και την Επαγγελματική Αξιολόγηση κατάλληλα σχεδιασμένων ή προσαρμοσμένων στη συγκεκριμένη κατηγορία, προσαρμόζοντας παράλληλα και τους παράγοντες που σχετίζονται με τη διαδικασία και το χώρο κατά τη διάρκεια της παροχής υπηρεσιών συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού Επαγγελματικής Αξιολόγησης και γνωρίζοντας πώς να εφαρμόζουν σχετικές θεωρίες στην επαγγελματική ανάπτυξη του ατόμου και τη Συμβουλευτική Σταδιοδρομίας για τα άτομα με Δ.Α.Φ.
Η γνώση, η ορθή εφαρμογή των καλών πρακτικών και η συνέργεια μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων καταδεικνύει ότι μπορεί να γίνει πρόοδος στην απασχόλησης των ατό- μων με Δ.Α.Φ. και την αλλαγή της στάσης απέναντι σε αυτά. Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ σε όλη τους τη ζωή αντιμετωπίζουν το στιγματισμό που συνοδεύει τον αυτισμό (Brownlow, Werth, & Keefe, 2018) η βιβλιογραφία καταδεικνύει ότι εργοδότες που έχουν ήδη προσλάβει στο παρελθόν, αλλά και οι υπόλοιποι συνάδελφοι εργαζόμενοι με τα άτομα με Δ.Α.Φ. εκδηλώνουν συνολική θετική ανταπόκριση απέναντι σε αυτά
