Θεολογία και Θρησκειολογία & Τέχνη

Θεολογία και Θρησκειολογία

Έτσι και αλλιώς οι θρησκείες είναι σημαντικό κομμάτι του ανθρώπινου πολιτισμού. Δεν έπαψαν ποτέ να διαδραματίζουν τον ρόλο τους στον τρόπο κατανόησης και ερμηνείας των κοινωνιών και των σχέσεων των ανθρώπων και των διαφορετικών κόσμων που μας περιβάλλουν.  Το φαινόμενο αυτό αποτελεί αντικείμενο της Θρησκειολογίας. Αν η Θεολογία εκκινά από την παραδοχή της αποκεκαλυμμένης αλήθειας, η Θρησκειολογία βασίζεται στο ότι η θρησκεία υπάρχει, οι θρησκείες είναι δεδομένο του ανθρώπινου πολιτισμού και ως τέτοιες τις ερευνά.

Για τη Θεολογία ο Θεός δεν είναι μία “χρήσιμη υπόθεση” για την κατανόηση και ερμηνεία του κόσμου. Ο Θεός αποτελεί τον λόγο ύπαρξης του κόσμου. Αφού, λοιπόν η φύση, είναι δημιούργημα του Θεού, η Θεολογία βλέπει με αισιοδοξία τη φύση, αλλά και την επιστημονική εξήγησή της από τις Φυσικές επιστήμες. Το σύμπαν οπωσδήποτε λειτουργεί με βάση τους φυσικούς νόμους, δεν αμφιβάλλει κανείς. Αυτή η αντίληψη σίγουρα δεν έρχεται σε σύγκρουση με την πίστη της θεολογίας ότι η φύση “μεταφυσικώς” δεν είναι αυτάρκης. 

Θεολογία, σπουδές και εφαρμογές στη ζωή του ανθρώπου

Με όσα εισαγωγικά παραδεχόμαστε, η Θεολογία βρίσκει χώρο να αναπτυχθεί  και στον ακαδημαϊκό χώρο ως επιστήμη και να βρει εφαρμογές στον σύγχρονο κόσμο και στη ζωή των ανθρώπων. Η “Εφαρμοσμένη Θεολογία” διαμορφώνεται με βάση τις διδασκαλίες της πίστης και αναπτύσσει εφαρμογές στην τέχνη (π.χ. η αγιογραφία ή βυζαντινή μουσική), στην εκπαίδευση (π.χ. η Θρησκευτική Εκπαίδευση), στην κοινωνική παρέμβαση (π.χ. η διακονία ασθενών ή η υποστήριξη ευπαθών ομάδων) και σε άλλα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως είναι η ψυχική υγεία, ο θρησκευτικός τουρισμός, τα ΜΜΕ κ.ά.

Η θρησκευτική γνώση στη σημερινή κοινωνία είναι απαραίτητη

Με τις παραπάνω εφαρμογές να επιδρούν στη ζωή των ανθρώπων και των κοινωνιών, η θρησκευτική γνώση έρχεται στο προσκήνιο ως διαδικασία επικοινωνίας – γνωριμίας με τον εαυτό μας και τους άλλους, αλλά και ως μέσο ερμηνείας του κόσμου. Ιδιαίτερα αυτό είναι ουσιαστικό για όσους ασχολούνται προσωπικά ή επαγγελματικά με τις εφαρμογές της Θεολογίας. Είναι όμως και κρίσιμο  για όλους τους ανθρώπους και πολίτες στα πλουραλιστικά περιβάλλοντα που ζούμε, γιατί αυτά μας φέρνουν όλο και πιο κοντά στην ιδέα της ουσιαστικής συνύπαρξης των ανθρώπων. Η εκπαίδευση σχετικά με τις θρησκείες, μάλιστα, βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, από το 2001 και κυρίως τα τελευταία χρόνια με τις μετακινήσεις πληθυσμών, σε όλα σχεδόν τα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο, στην Ευρώπη και, οπωσδήποτε, στην Ελλάδα. 

Ο θρησκευτικός γραμματισμός του πληθυσμού είναι απαραίτητος στον σύγχρονο κόσμο μας

Ο θρησκευτικός γραμματισμός είναι απαραίτητος, για να αναπτύξουν όλοι την κατάλληλη γλώσσα επικοινωνίας – γνωριμίας με τον εαυτό και τους άλλους στα ραγδαία μεταλλασσόμενα  περιβάλλοντα, που ζούμε. Αλλά υπάρχει έλλειμμα θρησκευτικής γνώσης στην κοινωνία, το οποίο χρειάζεται η τυπική εκπαίδευση, αλλά και η μη τυπική να το καλύψει.

Για αυτό προγράμματα δια βίου εκπαίδευσης με θέματα Θεολογία και Θρησκειολογία, με πρακτικές εφαρμογές της Θεολογίας στον σύγχρονο κόσμο, όπως είναι οι εκκλησιαστικές τέχνες, η οργανωμένη διακονία, η κοινωνική επιχειρηματικότητα, η διοίκηση θρησκευτικών μονάδων, η δια-θρησκειακή διαμεσολάβηση, η θρησκευτική εκπαίδευση και αγωγή είναι ζητούμενα στην Κοινωνία της Γνώσης και καθοριστικά για το μέλλον μας.