Γράφει ο Μάνος Παυλάκης
Τα προσόντα του εκπαιδευτή ενηλίκων μπορεί να διακριθούν σε:
Γνώσεις:
- Αρχών μάθησης ενηλίκων
- Μεθοδολογία εκπαίδευσης ενηλίκων
- Αρχών και τεχνικών δυναµικής της οµάδας
- Τεχνικών αποτελεσµατικής επικοινωνίας
- Θεματικών ενοτήτων
Ικανότητες:
- Εφαρμογής των αρχών και της μεθοδολογίας εκπαίδευσης ενηλίκων στο σχεδιασµό των διδακτικών ενοτήτων
- Εφαρμογής ενεργητικών εκπαιδευτικών τεχνικών
- Οργάνωσης και συντονισμού των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων
- Χειρισµού της δυναµικής της οµάδας και δηµιουργίας κατάλληλου μαθησιακού κλίµατος μεταξύ των εκπαιδευομένων
- Αποτελεσµατικής επικοινωνίας
- Αξιολόγησης των αποτελεσμάτων της εκπαιδευτικής διαδικασίας
- Αυτοαξιολόγησης
Στάσεις:
- Θετική στάση απέναντι στη συµµετοχική και ενεργητική εκπαίδευση
- Σεβασµός στην προσωπικότητα των εκπαιδευοµένων
- Θετική στάση απέναντι αυτοαξιολόγηση και αυτοανέλιξή τους.
- Θετική στάση απέναντι στις ανάγκες των εκπαιδευοµένων ως ενηλίκων
Συμπερασματικά, ο εκπαιδευτής ενηλίκων πρέπει να διαθέτει «γνώση της εκπαιδευτικής διεργασίας, κατάλληλη νοοτροπία και στάση, καθώς και εκπαιδευτικές και προσωπικές ικανότητες» (Jarvis, 2004: 158). Ο ρόλος του εκπαιδευτή ενηλίκων είναι πολλαπλός και συνδυάζει πράξεις, ενέργειες και συμπεριφορές, οι οποίες τον καθιστούν –ανάλογα με την περίπτωση, τις συνθήκες της εκπαίδευσης και την δυναμική των σχέσεων που έχουν αναπτυχθεί στην ομάδα των εκπαιδευομένων– συντονιστή, καταλύτη, διαμεσολαβητή, καθοδηγητή μάθησης, υποστηρικτή-εμψυχωτή. Εξαιτίας της πολλαπλότητας των ρόλων του εκπαιδευτή ενηλίκων και των αλληλοσυνδέσεών τους, προκύπτουν συχνά συγκρούσεις μεταξύ τους, πολλές φορές και κατά τη διάρκεια της ίδιας εκπαιδευτικής δραστηριότητας. Ο εκπαιδευτής ενηλίκων εμφανίζει, επομένως, πολλές ομοιότητες με τον ενήλικο εκπαιδευόμενο, αλλά ουσιαστικές διαφορές από τον τυπικό δάσκαλο. Για να είναι σε θέση ο εκπαιδευτής ενηλίκων να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του ρόλου του, ο οποίος είναι ιδιαίτερα απαιτητικός, απαιτείται να έχει συγκεκριμένα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, έτσι ώστε: να μπορεί να κατανοεί, να επικοινωνεί, να οργανώνει με ευελιξία, να εφαρμόζει πλήθος, εκπαιδευτικών τεχνικών, να είναι ανοικτός στην αναζήτηση, στον διάλογο και στις αντιδράσεις των εκπαιδευομένων, να αντιλαμβάνεται τις φάσεις της μαθησιακής πορείας, να έχει αυτογνωσία και ικανότητα αυτοαξιολόγησης.
