Γράφει η Γκέλη Αρώνη
Αν και η ακαδημαϊκή επίδοση αποτελεί συνάρτηση πολλών παραγόντων και μεταβλητών, η υγεία είναι ζωτικής σημασίας συνθήκη στην ικανότητα του παιδιού να μαθαίνει. Η ιδέα ότι τα υγιή παιδιά μαθαίνουν καλύτερα υποστηρίζεται εμπειρικά και είναι κοινά αποδεκτή. Πολλές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει τη σχέση της σωματικής δραστηριότητας, της κίνησης και της φυσικής κατάστασης με τη γνωστική και εγκεφαλική υγεία και ακαδημαϊκή επίδοση.
Τι συμβαίνει στα σχολεία;
Ο εξετασιοκεντρικός χαρακτήρας του εκπαιδευτικού συστήματος και η έμφαση στην απόκτηση γνώσεων έχουν ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, τη μείωση των ευκαιριών για τα παιδιά να είναι σωματικά δραστήρια τόσο κατά τη διάρκεια της σχολικής ημέρας όσο και μετά. Σύμφωνα με έρευνες, τα περισσότερα παιδιά του δημοτικού περνούν καθισμένα κατά μέσο όρο το 70% του χρόνου διδασκαλίας. Είναι επικίνδυνο για την υγεία τους. Αυτό που συνηθίζεται στην τάξη ήταν πάντα οι μαθητές να κάθονται. Ανεξάρτητα αν αυτό περιλαμβάνει να μιλάνε, να συζητάνε, να δουλεύουν σε ομάδες ή να ακούν τον εκπαιδευτικό, τις περισσότερες φορές όλα αυτά γίνονται από την άνεση μιας καρέκλας. Επιπλέον, ένας μαθητής πρέπει να ακούει τον εκπαιδευτικό, να ακολουθεί τις διαδικασίες της τάξης, να επικεντρώνεται σε μια συγκεκριμένη εργασία, να συγκρατεί και να διατηρεί πληροφορίες και να κάνει συνδέσεις μεταξύ νέων πληροφοριών και προηγούμενων εμπειριών του. Και όλα αυτά χωρίς να του επιτρέπεται, τις περισσότερες φορές να κινείται.
Γιατί να κινούνται τα παιδιά στο σχολείο;
Τα επίπεδα σωματικής άσκησης των παιδιών σχετίζονται με τις ευκαιρίες που τους παρέχονται για σωματική δραστηριότητα. Μεταξύ των παραγόντων που είναι υπεύθυνοι για την παροχή αυτών των ευκαιριών, τα σχολεία έχουν τη μεγαλύτερη δυνατότητα να επηρεάσουν τις συμπεριφορές των μαθητών τους σε σχέση με την άσκηση μέσω διαφόρων τρόπων.
Πέρα από το μάθημα της φυσικής αγωγής μεμονωμένες κινητικές δραστηριότητες ή χρονικές περίοδοι σωματικής δραστηριότητας έχουν επιπρόσθετη αξία. Προσφέρουν δηλαδή άμεσα οφέλη που ενισχύουν τη μαθησιακή εμπειρία. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι μεμονωμένες ευκαιρίες σωματικής δραστηριότητας έχουν ως αποτέλεσμα
- βελτιωμένη προσοχή
- καλύτερη μνήμη
- παρακολούθηση
- συγκέντρωση
- συμμετοχή στην τάξη.
Πώς μπορεί η κίνηση να συνδυαστεί με τη μάθηση και τα αποτελέσματά της;
Δύο από τους τρόπους που μπορείτε να ενισχύσετε και να παρέχετε στους μαθητές σας ευκαιρίες για κίνηση είναι:
- Να κάνετε σύντομα ενεργητικά διαλείμματα κατά τη διάρκεια των μαθημάτων. Δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές να κινηθούν. Η κατηγορία αυτή, γνωστή ως Δυναμικά Διαλείμματα (Power Breaks) είναι σύντομες δραστηριότητες 10 έως 15 λεπτών. Αποσκοπούν στην ενεργοποίηση και στην επαναφορά της συγκέντρωσης των μαθητών. Μπορούν ακόμη να πάρουν διάφορες μορφές και να υλοποιηθούν σε οποιοδήποτε χώρο. Οι 20 κάρτες που παρουσιάζονται εδώ προσφέρουν στους εκπαιδευτικούς παραδείγματα και ιδέες.
- Συνδυάστε την κίνηση με τα μαθήματα. Έτσι, θα αποτελέσει βασικό μέρος της διδασκαλίας και της μαθησιακής διαδικασίας. Την εμπλουτίζει. Ενισχύει επίσης το περιεχόμενο και την κατανόησή της μέσω της ενεργού μάθησης. Συγκεκριμένα παραδείγματα και ιδέες για να ενισχύσετε τη μάθηση των μαθηματικών, της ανάγνωσης/γλώσσας, των τεχνών, των μαθημάτων αγωγής υγείας, των θετικών και κοινωνικών επιστημών παρουσιάζονται εδώ. Οι μαθητές χωρίς να αντιλαμβάνονται πως κινούνται θα δίνουν απαντήσεις μακριά από τα θρανία και τις καρέκλες τους, θα σηκώνονται για να συλλέξουν τα υλικά που χρειάζονται για μία εργασία, θα παίζουν επιδαπέδια τρίλιζα δοκιμάζοντας τις γνώσεις τους, θα συνεργάζονται με παιγνιώδεις κινητικούς τρόπους.
Όπως εύστοχα είχε διατυπώσει ένας νευροεπιστήμονας, αν θέλετε πνευματικά ικανά παιδιά: «Κάντε παύση από τα μαθηματικά για να χορέψετε – να περπατήσετε, να χοροπηδήσετε, να παίξετε… η θεωρία λέει ότι οτιδήποτε κάνει την καρδιά να χτυπάει, κάνει και το μυαλό να δουλεύει!»
