Γράφει η Δρ. Αγνή Στυλιανού-Γεωργίου
Η πολυπολιτισμική εκπαίδευση αναγνωρίζει τη διαφορετικότητα και περιλαμβάνει τις αντιλήψεις μεγάλου αριθμού πολιτισμικών ομάδων. Οι υποστηρικτές της υποστηρίζουν ότι η πολυπολιτισμική εκπαίδευση ωφελεί όλους τους μαθητές παρέχοντας ισότιμες εκπαιδευτικές ευκαιρίες για όλους. Μια από τις θεμελιώδεις αξίες της πολυπολιτισμικής εκπαίδευσης είναι η κοινωνική δικαιοσύνη, η μείωση των προκαταλήψεων αρνητικών και στερεότυπων απόψεων για τους άλλους) και η παιδαγωγική της ισότητας (τροποποίηση της διδασκαλίας για ενσωμάτωση στρατηγικών μάθησης κατάλληλων για τα δύο φύλα και τις διαφορετικές εθνικές ομάδες).
Μια σημαντική πτυχή της πολυπολιτισμικής εκπαίδευσης είναι η ενδυνάμωση των μαθητών εστιάζοντας στην παροχή γνωστικών δεξιο
τήτων και δεξιοτήτων αντιμετώπισης καταστάσεων ώστε ο κόσμος να γίνει πιο δίκαιος. Στις δεκαετίες του ’60 και του ’80 η πολυπολιτισμική εκπαίδευση αφορούσε την ενδυνάμωση των μαθητών και την καλύτερη εκπροσώπηση των μειονοτικών ομάδων στα σχολικά εγχειρίδια και στα αναλυτικά προγράμματα. Η ενδυνάμωση εξακολουθεί να αποτελεί μέχρι σήμερα ένα σημαντικό θέμα της πολυπολιτισμικής εκπαίδευσης στοχεύοντας να αναπτύξει πολλαπλές προοπτικές στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών, να αυξήσει την αυτοεκτίμηση των μαθητών που προέρχονται από μειονότητες, να μειώσει τις προκαταλήψεις και να προσφέρει ισότιμες εκπαιδευτικές ευκαιρίες.
Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές και προγράμματα τα οποία έχουν αναπτυχθεί με στόχο τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ παιδιών από διαφορετικές εθνικές ομάδες. Αυτό το κείμενο επικεντρώνεται στην υιοθέτηση προοπτικής και πώς μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες για μια παιδαγωγική ισότητας.
Έχει αναπτυχθεί μια πληθώρα ειδικά σχεδιασμένων δραστηριοτήτων που βοηθούν τους μαθητές να δουν την προοπτική του άλλου βελτιώνοντας τη σχέση ανάμεσα σε μαθητές διαφορετικών εθνοτήτων. Τέτοιες δραστηριότητες στοχεύουν να βοηθήσουν τους μαθητές να κατανοήσουν το πολιτισμικό σοκ του να βρίσκεται κανείς σε ένα περιβάλλον με ανθρώπους οι οποίοι συμπεριφέρονται πολύ διαφορετικά από ότι είναι συνηθισμένοι. Άλλοι τρόποι υιοθέτησης προοπτικής είναι να ενθαρρύνονται οι μαθητές να υποδυθούν ρόλους σε θεατρικά έργα που περιλαμβάνουν προκαταλήψεις ή διακρίσεις ή να μελετήσουν ανθρώπους από διαφορετικά μέρη του κόσμου. Βιώνοντας έμμεσα πώς είναι να μην σε αντιμετωπίζουν οι άλλοι ως ίσο ή κατανοώντας ότι άνθρωποι από διαφορετικές κουλτούρες έχουν διαφορετικά έθιμα από τα δικά τους, βοηθά τους μαθητές να κατανοήσουν διαφορετικές προοπτικές.
Η ενσυναίσθηση είναι το κλειδί για να είναι κάποιος πολιτισμικά εγγράμματος, καθώς μας επιτρέπει να κατανοήσουμε και να συμπεριλάβουμε διαφορετικές προοπτικές και αξίες που αντικατοπτρίζονται στη ζωή των ανθρώπων. Η ικανότητα συνεργασίας είναι επίσης απαραίτητη και αυτό απαιτεί σημαντική εξάσκηση: για να μπορούν να συνεργάζονται καλά, οι άνθρωποι πρέπει να είναι σε θέση να εκτιμούν την ποικιλομορφία, να σέβονται τους άλλους και να είναι πρόθυμοι να ξεπεράσουν τις προκαταλήψεις, αλλά και να συμβιβαστούν (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2006). Στην ιστοσελίδα του ερευνητικού έργου του ευρωπαϊκού προγράμματος Dialls (https://dialls2020.eu/el/17095/) υπάρχει ανοιχτή πύλη πρόσβασης σε υλικό για εκπαιδευτικούς και ερευνητές σε έως και 12 γλώσσες με περισσότερες από 100 συζητήσεις σε τάξεις προσχολικής, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, το οποίο επικεντρώνεται στη διδασκαλία των παιδιών, για τις δεξιότητες του διαλόγου και επιχειρηματολογίας που χρειάζονται με στόχο τον πολιτισμικό γραμματισμό (στάσεις και δεξιότητες απαραίτητες για συνύπαρξη και συνεργασία, χρησιμοποιώντας συμπεριφορές που επιδεικνύουν ανεκτικότητα-αποδοχή, ενσυναίσθηση και συμπερίληψη.
