Ο ρόλος του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού είναι ιδιαίτερα σημαντικός και απαιτεί να μην είναι αυτός μόνο ψυχολόγος και εκπαιδευτικός τεχνολόγος αλλά και σχεδιαστής κατάλληλων προγραμμάτων εκπαίδευσης, κοινωνιολόγος και γνώστης των παραμέτρων του πλαισίου στο οποίο η μάθηση λαμβάνει χώρα (Deno, 1994). Έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να οδηγήσει τον μαθητή στην κατάκτηση της όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητης διαβίωσης και στην ένταξή του στην κοινότητα. Ας δούμε όμως αναλυτικά τι σημαίνει αυτό.
Ο ρόλος της Εκπαίδευσης στον Προσανατολισμό και την Κινητικότητα
Οι μαθητές εκπαιδεύονται να ταξιδεύουν με επάρκεια, ασφάλεια και αυτοπεποίθηση σε οικεία και άγνωστα περιβάλλοντα. Μαθαίνουν τεχνικές αυτοπροστασίας, χρήσης του Λευκού Μπαστουνιού, χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς, Οι εκπαιδευτές παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες υποστήριξης στο διδακτικό προσωπικό σχετικά με τις περιβαλλοντικές τροποποιήσεις και τις προσαρμογές στην τάξη. Ενθαρρύνουν τον μαθητή με προβλήματα όρασης να ταξιδέψει ανεξάρτητα σε διαφορετικούς χώρους (εσωτερικούς – εξωτερικούς).
Ο ρόλος του Σχολικού Ψυχολόγου:
Αξιολογεί τις γνωστικές ικανότητες, προσδιορίζει το μαθησιακό στυλ και τις εκπαιδευτικές ανάγκες του μαθητή. Αναπτύσσει στρατηγικές για την κάλυψη αυτών των αναγκών και συνεργάζεται με μαθητές που έχουν συμπεριφορικές ή συναισθηματικές δυσκολίες. Επίσης, συνεργάζεται με τους γονείς. Συμμετέχει στη διεπιστημονική αξιολόγηση, η οποία καθορίζει την επιλεξιμότητα ενός μαθητή για υπηρεσίες ειδικής αγωγής.
Ο Ρόλος της Λογοθεραπείας:
Αξιολογεί τις επικοινωνιακές δεξιότητες (δεκτικές, εκφραστικές και κοινωνικές) και παρέχει θεραπεία για να επιτρέψει στον μαθητή να επικοινωνήσει πιο αποτελεσματικά.
Τα παιδιά που είναι τυφλά ή έχουν προβλήματα όρασης, μπορεί να χρειάζονται άμεση υποστήριξη όσον αφορά στην κοινωνική επικοινωνία. Ένας λογοθεραπευτής ως Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να μιλήσει, να ακούσει ή να διαβάσει τη μη λεκτική γλώσσα του σώματος, η οποία είναι σημαντική για την οικοδόμηση φιλίας και σχέσης. Για παράδειγμα, τα παιδιά που είναι τυφλά ή έχουν σοβαρά προβλήματα όρασης μπορεί να χάνουν σιωπηλά στοιχεία επικοινωνίας, όπως εκφράσεις προσώπου και γλώσσα του σώματος. Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τη φιλία και τη δημιουργία σχέσεων. Τα παιδιά με όραση μαθαίνουν πολλές δεξιότητες κοινωνικής επικοινωνίας μέσω της τυχαίας μάθησης. Η τυχαία μάθηση είναι η μάθηση μέσω της παρατήρησης. Όταν λείπει η όραση, αυτή η τυχαία μάθηση, μέσω της οπτικής παρατήρησης, δεν μπορεί να συμβεί. Ως εκ τούτου, οι οικογένειες και οι λογοθεραπευτές μπορούν να συνεργαστούν για να βοηθήσουν τα παιδιά στη βελτίωση των δεξιοτήτων κοινωνικής επικοινωνίας. Οι λογοθεραπευτές εργάζονται για την αξιολόγηση, τη διάγνωση και τη θεραπεία διαταραχών ομιλίας, γλώσσας, κοινωνικής επικοινωνίας, γνωστικής επικοινωνίας και διαταραχών κατάποσης.
Ο Ρόλος του Κοινωνικού λειτουργού:
Παρέχει οικογενειακή υποστήριξη και συμβουλευτική, υποστηρίζει την οικογένεια να έχει πρόσβαση στις κοινοτικές υπηρεσίες και βοηθά τον μαθητή να έχει πρόσβαση σε προγράμματα στην κοινότητα.
Η διεπιστημονική ομάδα:
Μια διεπιστημονική ομάδα είναι μια ομάδα εκπαιδευτικών, γονέων και ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού, που εργάζονται για να παρέχουν τις καλύτερες υπηρεσίες στους μαθητές με σοβαρά προβλήματα όρασης. Αυτές οι ομάδες είναι απαραίτητες, γιατί επιτρέπουν τη συνεργασία όλων των ανθρώπων που παρέχουν εκπαίδευση και φροντίδα στον μαθητή. Συνεργάζονται για να επανεξετάσουν το ΕΠΕ (Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης) του μαθητή και να διασφαλίσουν ότι είναι σωστό και ότι ακολουθείται, ώστε ο μαθητής να μπορεί να πετύχει.
Η σύνθεση μιας διεπιστημονικής ομάδας για έναν μαθητή με σοβαρά προβλήματα όρασης, εξαρτάται από τις μοναδικές ανάγκες αυτού του μαθητή. Προκειμένου να γίνει το ΕΠΕ όσο το δυνατόν πιο εξατομικευμένο, η ομάδα συλλέγει πληροφορίες, οργανώνει τεκμηρίωση και συνεργάζεται μεταξύ τους για να ελέγξει το ΕΠΕ του μαθητή και να κάνει αλλαγές όπως απαιτείται.
Συνοψίζοντας, η εκπαιδευτική ένταξη των μαθητών με σοβαρά προβλήματα όρασης δεν αφορά μόνο τη φυσική εγγύτητα. Πρόκειται για σκόπιμο σχεδιασμό για την επιτυχία όλων των μαθητών, μέσα από μια διεπιστημονική προσέγγιση εκπαιδευτικών, ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού και των γονέων, σε ένα προσβάσιμο εκπαιδευτικό περιβάλλον.
