Γράφει η Γκέλη Αρώνη
Εν όψει των αντιξοοτήτων όσον αφορά τους πρόσφυγες μαθητές, το ανθρώπινο πνεύμα έχει μια απίστευτη ικανότητα να προσαρμόζεται και να ευδοκιμεί. Αυτή η ανθεκτικότητα είναι ιδιαίτερα εμφανής μεταξύ των προσφυγικών πληθυσμών, οι οποίοι, παρά τις πολυάριθμες προκλήσεις, συχνά επιδεικνύουν αξιοσημείωτη αποφασιστικότητα και επιμονή στην επιδίωξη της εκπαίδευσης. Στον τομέα της εκπαιδευτικής θεωρίας, το Μοντέλο Τοπίου της Μάθησης προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο που μπορεί να προσαρμοστεί για να καλύψει τις μοναδικές ανάγκες και εμπειρίες των προσφύγων μαθητών, μέσω των στοιχείων του Οικοσυστήματος, του Ορίζοντα και του Μονοπατιού.
Το Μοντέλο Τοπίου της Μάθησης, που προτάθηκε αρχικά από τον καθηγητή David Perkins του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, αντιλαμβάνεται τη μάθηση ως μια δυναμική διαδικασία που συμβαίνει μέσα σε ένα σύνθετο τοπίο που περιλαμβάνει διάφορα στοιχεία όπως περιεχόμενο, δεξιότητες, πλαίσια και κίνητρα. Αυτό το μοντέλο τονίζει τη σημασία της κατανόησης και της πλοήγησης σε αυτό το πολύπλευρο έδαφος για τη διευκόλυνση αποτελεσματικών μαθησιακών αποτελεσμάτων.
Για τους πρόσφυγες μαθητές, η συνιστώσα του Οικοσυστήματος του μοντέλου τοπίου αποκτά πρόσθετη σημασία. Αυτό το στοιχείο αναγνωρίζει τον διασυνδεδεμένο ιστό παραγόντων που επηρεάζουν τη μάθηση, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, πολιτιστικών, οικονομικών και πολιτικών πλαισίων. Οι μαθητές πρόσφυγες συχνά περιηγούνται σε πολλαπλά οικοσυστήματα, από την πατρίδα τους και τις συνθήκες του εκτοπισμού τους στα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών υποδοχής και εγκατάστασης. Συχνά φέρνουν μαζί τους διαφορετικό γλωσσικό, πολιτιστικό και εκπαιδευτικό υπόβαθρο που διαμορφώνεται από τις εμπειρίες τους τόσο στις χώρες καταγωγής τους όσο και στις χώρες μετάβασης κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους. Αυτά τα υπόβαθρα όχι μόνο εμπλουτίζουν το εκπαιδευτικό τοπίο, αλλά παρουσιάζουν επίσης μοναδικές προκλήσεις και ευκαιρίες για τους εκπαιδευτικούς. Κατανοώντας και εκτιμώντας τα πολιτιστικά αγαθά που διαθέτουν οι πρόσφυγες μαθητές, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δημιουργήσουν υποστηρικτικά μαθησιακά περιβάλλοντα χωρίς αποκλεισμούς που αναδεικνύουν τη διαφορετικότητα και προωθούν τη διαπολιτισμική κατανόηση.
Το στοιχείο Ορίζοντας του μοντέλου τοπίου ενθαρρύνει τους εκπαιδευτικούς να διευρύνουν τους ορίζοντες των μαθητών εκθέτοντάς τους σε διαφορετικές προοπτικές, εμπειρίες και ευκαιρίες. Για τους μαθητές πρόσφυγες, των οποίων τα εκπαιδευτικά ταξίδια μπορεί να έχουν διαταραχθεί από συγκρούσεις, εκτοπισμούς και πολλαπλά άλλα τραύματα, η διεύρυνση των οριζόντων τους μπορεί να είναι ιδιαίτερα μετασχηματιστική. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την παροχή πρόσβασης σε πολιτισμικά σχετικό υλικό προγράμματος σπουδών, τη διευκόλυνση των αλληλεπιδράσεων με διαφορετικούς συνομηλίκους και την προσφορά ευκαιριών για βιωματική μάθηση και ανάπτυξη δεξιοτήτων. Διευρύνοντας τους ορίζοντές τους, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές πρόσφυγες να οραματιστούν ένα λαμπρότερο μέλλον και να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους.
Το στοιχείο Μονοπάτι του μοντέλου τοπίου τονίζει τη σημασία της παροχής σαφών και ευέλικτων διαδρομών μάθησης και ανάπτυξης. Για τους μαθητές πρόσφυγες, των οποίων το εκπαιδευτικό υπόβαθρο και οι εμπειρίες μπορεί να διαφέρουν ευρέως, είναι σημαντικό να προσφέρουμε εξατομικευμένες διαδρομές που ανταποκρίνονται στις μοναδικές ανάγκες και φιλοδοξίες τους. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την παροχή γλωσσικής υποστήριξης, ακαδημαϊκών παρεμβάσεων και κοινωνικο-συναισθηματικών υπηρεσιών υποστήριξης για την αντιμετώπιση τυχόν εμποδίων στη μάθηση. Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ενδυναμώσουν τους πρόσφυγες μαθητές, βοηθώντας τους να προσδιορίσουν και να επιδιώξουν τους ακαδημαϊκούς και επαγγελματικούς τους στόχους, είτε μέσω παραδοσιακών ακαδημαϊκών οδών είτε μέσω εναλλακτικών διαδρομών όπως η επαγγελματική κατάρτιση ή η επιχειρηματικότητα.
Με την δημιουργία μαθησιακών περιβαλλόντων χωρίς αποκλεισμούς, τη διεύρυνση των οριζόντων και την παροχή εξατομικευμένης υποστήριξης, οι εκπαιδευτικοί και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορούν να ενδυναμώσουν τους μαθητές πρόσφυγες και να τους παρέχουν ακαδημαϊκή, κοινωνική και συναισθηματική ευημερία. Αγκαλιάζοντας την ανθεκτικότητα, την ποικιλομορφία και τις δυνατότητες των μαθητών προσφύγων, μπορούμε να οικοδομήσουμε πιο δίκαια και χωρίς αποκλεισμούς εκπαιδευτικά συστήματα που αναγνωρίζουν και σέβονται την αξιοπρέπεια όλων των μαθητών εμπλουτίζοντας επίσης τις κοινότητές μας με τις μοναδικές προοπτικές και συνεισφορές τους.
