Γράφει η Ηρώ Ποταμούση
Ο όρος Δυναμική των Ομάδων εισήχθη από τον Kurt Lewin (“Group Dynamics” Lewin, 1935, 1936, 1947a, 1947b). Ο Lewin (1943) και οι συνεργάτες του (ψυχοδυναμική προσέγγιση) διερεύνησαν εκτενώς την αποτελεσματικότητα των ομαδικών αποφάσεων έναντι των μεμονωμένων αποφάσεων.
Η δυναμική της ομάδας αναφέρεται σε οτιδήποτε συμβαίνει σε μια ομάδα. Τα μέλη της ομάδας επηρεάζουν και επηρεάζονται από τις μεταξύ τους σχέσεις, τη σχέση με τον εμψυχωτή, από εξωτερικές και εσωτερικές συνθήκες και καταστάσεις. Δημιουργείται έτσι, μια δυναμική (κανόνες, σχέσεις, ρόλους, ανάπτυξη, κοινωνικές επιρροές, επιδράσεις στη συμπεριφορά) που διαφοροποιεί την ομάδα από την τυχαία συνάθροιση ατόμων (Τσιμπουκλή, 2012).
Η ψυχαναλυτική προσέγγιση του Bion (1984) υποστηρίζει την έννοια του ομαδικού εαυτού που περιέχει το κάθε άτομο, µέλος μιας ομάδας καθώς και την έννοια της άμυνας στην αλλαγή. Σύμφωνα με τον Bion η ομάδα αντιστέκεται υποσυνείδητα σε κάθε είδους αλλαγή. Με κάθε προσθήκη, αφαίρεση, καινούρια συνθήκη ή αλλαγή προκαλείται μια αίσθηση άγχους το οποίο αποπροσανατολίζει την ομάδα από τον βασικό της σκοπό ή τους στόχους της. Υπάρχουν τρεις καταστάσεις βασικών υποθέσεων στις οποίες η ομάδα ή τα μέλη ξεχωριστά τοποθετούνται ανταποκρινόμενοι στο άγχος της αλλαγής: η μάχη-φυγή (fight-flight), η εξάρτηση (dependency) και το ζευγάρωμα (pairing).
Στην υπόθεση «μάχη-φυγή» η ομάδα λειτουργεί με την τάση διατήρησης της κανονικότητας. Ο τρόπος που το κάνει αυτό είναι αποφεύγοντας αυτό που συμβαίνει ή ερχόμενη σε σύγκρουση με κάποιον ή κάτι. Τα συναισθήματα που επικρατούν σε αυτή την περίπτωση είναι ο θυμός και η επιθετικότητα.
Στην περίπτωση της «εξάρτησης» η ομάδα εξιδανικεύει τον εμψυχωτή και θεωρεί πως έχει πλήρη έλεγχο της κατάστασης, τον θεωρεί «θεό» και του παραδίδει όλη την ευθύνη διαχείρισης της κατάστασης.
Όταν η υπόθεση του «ζευγαρώματος» είναι σε εξέλιξη, τα μέλη της ομάδας πιστεύουν ότι η καλύτερη λειτουργία θα είναι αποτέλεσμα της σύζευξης σε ζευγάρια. Δυστυχώς αυτό σημαίνει χωρισμός της ομάδας και αύξηση των συγκρούσεων εντός και μεταξύ ομάδων.
Στην εξέλιξη της η δυναμική της ομάδας, αναπτύσσοντας δικές της μεθόδους και τεχνικές παρέμβασης, κατέστησε δυνατή την ευρύτατη εφαρμογή της σε ομάδας διαφόρων μορφών, καθώς αυτές αποτελούν, είτε μέσο που διευκολύνουν την έκφραση και την επικοινωνία των μελών, είτε μέθοδο εμψύχωσης της ομάδας.
